Polonez Coupé

 Polonez 3D i Coupé, ulubiony temat miłośników modelu i łowców teorii spiskowych. Samochód tak rzadko spotykany, że wśród użytkowników dróg jest modelem zupełnie nieznanym, budzącym zaskoczenie i zainteresowanie. Kiedy usłyszałem, że taki właśnie pojazd stoi spokojnie u znajomego lakiernika, byłem tam jeszcze tego samego dnia. Rzeczywiście samochód czekał na uzbrojenie po położeniu świeżego pięknego lakieru. Nie mogłem uwierzyć w to co widzę. Najprawdziwszy polonez Coupé, po naprawie blacharskiej i lakierowaniu, odbudowywany jako replika wersji sportowej, jeszcze bez silnika i osprzętu. Skąd znalazł się tutaj? Dowiedziałem się, że właściciel jest pasjonatem marki, i że nie jest to jedyny Polonez jakiego posiada.

Polonezy 3D i Coupé były krótkimi seriami produkowanymi równocześnie z modelem 5-cio drzwiowym. Samochody te posiadały 3-drzwiowe nadwozia, różniły się jednak przodem i słupkami bocznymi. Centro Stile Fiat oprócz zamówionej w latach 70-tych ubiegłego wieku, pięciodrzwiowej wersji Poloneza zaprojektowało również dwie trzydrzwiowe wersje: 3D i Coupé. Model 3D produkowany był w latach 1979-1983, są jednak teorie mówiące, że produkowany był już od 1978. Historia modelu 3D i Coupé jest mocno zagmatwana. Do dzisiaj nie do końca wiadomo dokładnie ile ich wyprodukowano. Prawdopodobnie powstało około 2000 sztuk modelu 3D oraz około 40 sztuk modelu Coupé, jednak sama fabryka nie jest w stanie ustalić tej liczby dokładnie. Dodatkowym problemem w ustaleniu dokładnej liczby tych samochodów jest fakt, iż w wersjach rajdowych Poloneza Coupé stosowano przód od wersji 3D, który podobno lepiej "łapał powietrze". Polonez o roboczej nazwie 1.5X Coupé produkowany był w latach 1981 i 1983 i był wersją różniącą się od standardowych modeli bogatszym wyposażeniem. Był tym samym najdroższym z oferowanych Polonezów. Posiadał uchylne boczne szyby i spojler tylny. We wnętrzu zamiast skaju zastosowano elegancki materiał. Zderzak przedni posiadał wbudowane światła pozycyjne oraz kierunkowskazy.

Coupé miał także inny przód w porównaniu z wersją standardową i 3D, tzw. metalowy nosek (zaadoptowany pod koniec lat 80-tych do pozostałych Polonezów), posiadał także szerszy od wersji 3D - chromowany środkowy słupek. Te zmiany sugerowały dynamiczną i sportową wersję samochodu, jednak fabryka zastosowała ten sam słaby silnik 1,5. Silnik 2000 DOHC, którego licencję zakupiono od FIAT-a zastosowano w nielicznych egzemplarzach modelu Coupé (brak jest jednak dokładnych danych na ten temat). Kolorystyka serii Coupé to dwa kolory: orzechowy (pomarańczowy) i szaro-stalowy. Nadwozie Poloneza Coupé miało grubsze progi wykonane z 4 zamiast 3 w wersji standardowej warstw. To w połączeniu z brakiem tylnych drzwi dawało znacznie lepszą sztywność skrętną w porównaniu do modelu pięciodrzwiowego.

Produkcja Poloneza Coupé, na większą skalę nie została podjęta, główną przeszkodą w rozwinięciu seryjnej produkcji stanowiło załamanie gospodarcze. Ze względu na fakt, że egzemplarz ten wyprodukowany był w niewielkiej liczbie egzemplarzy, jego właścicielami byli głównie dyrektorzy największych polskich przedsiębiorstw. Jeden z takich Polonezów był niegdyś w posiadaniu dyrektora Huty im. Lenina. Samochód ten można było zobaczyć jeszcze kilka lat temu w Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie. Zachował się także prototyp wersji 3D, która pod nazwą Polski prezentowana jest w Muzeum
Norblina w Warszawie. Istniały również rajdowe wersje Coupé, budowane przez OBRSO, wyposażone m.in. w silnik 2000 DOHC z turbiną Volumex G60, kłową skrzynią biegów i pojedynczymi tylnymi szybami bocznymi wykonanymi z pleksiglasu. Ciekawostką, która przenikła z wersji 3D i Coupé do seryjnej produkcji, poza metalowym noskiem, jest zastosowanie dłuższych drzwi w Polonezie Trucku. Polonez w wersji 3D i Coupé jest obecnie jednym z najbardziej poszukiwanych przez kolekcjonerów samochodów rodem z PRL.

Zbigniew Wilk