Škoda typ 742 (105, 120, 130)
Szukasz inspiracji w wyborze youngtimera specjalnie dla siebie? Warto abyś zatrzymał się na chwilę i zastanowił nad wyborem Škody oznaczonej wewnętrznym numerem 742. Pod tym niewiele mówiącym symbolem kryje się rodzina Škód sprzedawana w zależności od rodzaju silnika pod nazwami handlowymi 105, 120, 130 oraz mniej znanymi 125, 135, 136. Škoda typ 742 to ostatnia konstrukcja tylno silnikowego samochodu produkowanego przez czechosłowacką firmę Škoda z Mladá Boleslav. Samochód produkowany od 1976 roku, był następcą bardzo popularnej Skody 100S. Škoda typ 742 w dobrej kondycji to świetny prosty i tani youngtimer. Ostatnie egzemplarze Škody typ 742, zjechały z taśmy produkcyjnej w 1990 roku, po przejęciu fabryki przez koncern VW. Roczniki Škody można rozpoznać po elementach nadwozia, dlatego często modele te dzieli się na przed i po lifting-owe przykładowo model ‘82 charakteryzował się prostokątnymi przednimi lampami. Najstarszą wersję najłatwiej rozpoznać po kołach o rozmiarze 14’’, które zapewniały odmienną sylwetkę. Na bazie modelu, powstały również sportowe wersje Škody coupe o nazwie Garde oraz Rapid. Škoda 105/120 (typ 742) dostępna była z różnym wyposażeniem. Lepsze, więc droższe wersje posiadały np. okrągłe zegary, cztery lampy, chromowane detale kraty wlotu powietrza oraz ogrzewanie tylnej szyby. Istniał także wariant S, w którym wprowadzono zaskakujące oszczędności w postaci np. braku regulacji pochylenia oparcia fotela, zamkniętych na stałe oknach drzwi tylnych, czy też lampce oświetlenia kabiny zapalającej się tylko w momencie otwarcia drzwi kierowcy.
Produkowanymi najdłużej, bo już od sierpnia 1976 do 1990, odmianami Škody 120 był modele w wersjach wyposażenia L oraz luksusowe LS i GLS wytwarzane do 1987 roku. W październiku 1982 roku pojawiła się wersja ekonomiczna LE. Skoda 120 LX posiadała te same silniki co 120 LS, ale zastosowano w niej 5-stopniową skrzynię biegów i tylne zawieszenie z modelu Škoda 130. Limitowana wersja wyposażenia Skody GL posiadała tapicerkę z modelu Rapid. W roku 1983 Škoda 105 i 120 przeszły modernizację. Zmieniono przednią i tylną część pojazdu, zastosowano nowe przednie reflektory oraz zespolone lampy tylne, zmieniono również rozstaw kół. Wprowadzone zmiany karoserii przyczyniły się do zwiększenia długości auta do 4200 mm. Uważany przez wielu za brzydszy, ostateczny wygląd modelu został wprowadzony do produkcji od 1984 roku. Škoda typ 742, posiada prostą a za zarazem bardzo ciekawą konstrukcję. Silnik oraz skrzynia biegów zostały umieszczone z tyłu, natomiast chłodnica znajduje się z przodu pojazdu. Obieg płynu chłodzącego wymagał zatem zastosowania niesamowitej ilości elementów, w których mieści się aż 13 litrów cieczy. Samochód posiada duży bagażnik z przodu i mniejszy za tylnymi, uchylnymi siedzeniami. W Škodzie 105, 120, 130 zastosowano niezależne przednie zawieszenie ze sprężynami śrubowymi, amortyzatorami hydraulicznymi i drążkiem stabilizatora. Z tyłu przyjęto rozwiązanie z wleczonymi wahaczami wzdłużnymi, sprężynami i amortyzatorami teleskopowymi. W Škodzie 130 L zmieniono je, stosując wahacze skośne z amortyzatorami dwustronnego działania. Rozwiązanie z niezależnym zawieszeniem wszystkich kół spowodowało, że Škoda była stosunkowo komfortowa. Jednak konstrukcja z bardzo lekkim przodem (silnik, skrzynia biegów, akumulator i zbiornik paliwa umieszczone z tyłu),powodowała podatność na boczne podmuchy wiatru i podsterowność. Prostym, a dosyć skutecznym sposobem na poprawienie jakości prowadzenia Škody typ 742,jest dociążenie przodu. Po tych zabiegach podróżowanie Škodą daje wiele przyjemności,z zastrzeżeniem, że nie można wymagać od niej wygórowanych osiągów. Silnik Škody 105 o pojemności 1046 cm3 osiągał moc 33,1/33,9 kW, natomiast Skody 120 z pojemności 1174 cm3 uzyskiwał moc 36,7/42,7 kW. Nie zachęca to zatem do bicia rekordów, zwłaszcza przy masie własnej około 850 kg oraz naszym dodatkowym obciążeniu, poprawiającym jakość prowadzenia. Jednostka napędowa Škody z gaźnikowym układem zasilania paliwem niewątpliwie jest prostą konstrukcją, dzięki czemu użytkownik, może wykonać szereg czynności obsługowych i naprawczych we własnym zakresie. Silnik to czterocylindrowa, górnozaworowa jednostka pochylona w prawo pod kątem 30°, będąca bardzo udaną i bezawaryjną konstrukcją z żeliwnym blokiem i aluminiową głowicą (2 zawory na cylinder). Takie usytuowanie, rodzaj silnika i typ układu wydechowego nadały Škodzie bardzo charakterystyczny dźwięk w czasie pracy. Dostępność części zamiennych na razie nie stanowi żadnego problemu, dlatego też Skoda może być ciekawą propozycją dla początkującego miłośnika klasycznych samochodów. Rozważających kupno Škody 105 lub 120 zapewne ucieszy fakt tanich egzemplarzy dostępnych nawet za kilkaset złotych, natomiast te, które można uznać za okazjonalne dostępne są już (lub może jeszcze) za kilka tysięcy złotych. Przed zakupem należy zwrócić uwagę, aby nasza "okazyjna" Škoda nie była po prostu nadającym się na złom wrakiem. Samochód ten przez wiele lat mógł być przerabiany lub tuningowany więc doprowadzenie go do idealnego stanu może być nieopłacalne. Model ten jest, także bardzo podatny na korozję, w pierwszej kolejności warto więc zwrócić uwagę na podwozie, progi, dolną cześć drzwi, ranty pokryw bagażnika i silnika. Mijający czas sprawia, że dobrze utrzymane Škody 105/120 z każdym rokiem będą stawały się rarytasem a ich wartość będzie rosnąć. Ten proces następuje jednak powoli, należy pamiętać, że Škoda 105 została wyprodukowana w liczbie 840 561 egzemplarzy, Škoda 120 przekroczyła milion powstałych egzemplarzy (1 070 693 sztuk). Do tego doliczyć należy po około 50 tysięcy sztuk wersji 125 i 130, co daje nam łączną liczbę 2 020 250 sztuk z wersjami coupe oraz 135 i 136. Zważając jednak na niewielkie koszty inwestycji w tego typu youngtimera oraz wręcz śmiesznie niskie ceny części zamiennych, może warto rozpocząć swoją przygodę z motoryzacją właśnie od Škody typ 742.
Zbigniew Wilk